حکم کشیدن سیگار برای روزه دار بر اساس نظر ۱۰ مرجع تقلید

ستاره | سرویس مذهبی - آیا سیگار کشیدن روزه را باطل می‌کند؟ یکی از مبطلات روزه رساندن غبار غلیظ به حلق است. این مسئله به خودی خود چندان ابهام ندارد اما یکی از مسائل مبهم در این رابطه کشیدن سیگار و تاثیر آن بر روزه به شمار می‌آید. در این مقاله نظر ده مرجع محترم تقلید را درباره سیگار بررسی می‌کنیم.

در صورتی که مطالعه نظر مرجع خاصی مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست موضوعی زیر به موضوع دلخواه خود برسید.

حضرت امام (ره)

آیت‌الله خامنه‌ای

آیت‌الله سیستانی

آیت‌الله مکارم شیرازی

آیت‌الله صافی گلپایگانی

آیت‌الله بهجت

آیت‌الله وحید خراسانی

آیت الله شبیری زنجانی

آیت‌الله نوری همدانی

آیت‌الله فاضل لنکرانی

ارتباط سیگار و وضو

سیگار کشیدن در ایام ماه مبارک رمضان

در بحث کشیدن سیگار در حین روزه‌داری، مراجع نظرات متفاوتی دارند که می‌شود آن‌ها را به دو دسته تقسیم کرد:

دسته اول کسانی هستند که با اشاره مستقیم به عمل سیگار کشیدن آن را باعث بطلان روزه می‌دانند

دسته دوم کسانی هستند که اشاره مستقیم به این عمل ندارند و اظهار می‌کنند هر چه در حکم رساندن غبار به حلق باشد مبطل روزه است. آنها تصمیم را با خود مکلف می‌گذارند که تشخیص دهد آیا سیگار در حکم رساندن غبار به حلق هست یا خیر؟

سیگار و قلیان‌ از فروع مسأله رساندن غبار غلیظ به گلو در رساله‌ مراجع تقلید دیده می‌شود. این بدان معناست که وقتی مراجع حکم به مبطل‌بودن سیگار می‌دهند بخاطر این است که دود سیگار را در حکم غبار غلیظ می‌دانند. در این قسمت با بررسی نظر ده مرجع تقلید این مسئله را تشریح می‌کنیم:

۱. نظر حضرت امام (ره)

امام خمینی سیگار کشیدن در حال روزه را در حکم رساندن غبار به حلق می‌دانند و احتیاط واجب کرده‌اند که از کشیدن سیگار و قلیان در حین روزه‌داری پرهیز شود.

۲. نظر آیت‌الله خامنه‌ای

آیت‌الله خامنه‌ای در استفتائات خود ذیل پاسخ‌دادن به سوالی، نظر خود را در مورد حکم کشیدن سیگار برای روزه دار بیان کرده‌اند. شخصی پرسیده‌است که: من معتاد به سیگار هستم و در ماه رمضان اگر سیگار نکشم، بسیار تندخو می‌شوم طوری که ممکن است موجب آزار دیگران شوم. با این حال تکلیف من چیست؟
ایشان در جواب فرموده‌اند که:
در ماه مبارک رمضان بر همه واجب است که روزه بگیرند و بنابر احتیاط واجب جایز نیست در حین روزه داری سیگار کشید و نباید بدون دلیل با دیگران تند برخورد کنید.

۳. نظر آیت‌الله سیستانی

آیت‌الله سیستانی نظر نسبتا متفاوتی درباره‌ی حکم کشیدن سیگار برای روزه دار دارند:
مطابق با نظر ایشان، احتیاط واجب آن است که روزه‌دار دود سیگار و تنباکو و شبیه این‌ها را به حلق نرساند. در جایی دیگر ایشان در توضیح اینکه اگر کسی مواظبت نکرد و دود یا غبار به حلقش رسید می‌فرمایند: اگر یقین داردکه دود یا غبار به حلقش نرسیده است روزه‌اش صحیح است، اما اگر گمان نمی‌کرده که دود یا غبار به حلقش می‌رسد ولی اتفاقا رسیده‌است بهتر آن است که روزه‌اش را قضا کند.

در مسئله‌ای دیگر در باب کشیدن سیگار از روی فراموشی هم فرموده‌اند:
اگر از روی فراموشی یا سهوی، دود یا غبار را به حلق برساند روزه‌اش باطل نمی‌شود. توجه داشته‌ باشید که آیت‌الله سیستانی، مطلق سیگارکشیدن را برای روزه‌دار حرام نمی‌دانند و شرطی برای این قضیه مطرح می‌کنند. اگر روزه‌داری، به شکلی سیگار بکشد که حجم کمی از دود وارد دهان و حلق شود (یا اصلا وارد گلو و حلق نشود، یعنی فقط به سیگار پک بزند و آن را از دهان خارج کند) در حدی که ایجاد غبار غلیظ نکند، روزه‌اش باطل نیست.

۴. نظر آیت‌الله مکارم شیرازی

آیت‌الله مکارم شیرازی درباره‌ی این مسئله فرموده‌اند:
احتیاط واجب است که روزه‌دار از کشیدن سیگار و قلیان و انواع دخانیات پرهیز کند و بخار غلیظ به حلق نرساند، اما حمام رفتن خللی به روزه وارد نمی‌کند، هر چند فضای حمام را بخار گرفته باشد.

۵. نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی

نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی درباره‌ حکم کشیدن سیگار برای روزه‌دار تا حدودی با نظر آیت‌الله سیستانی شباهت دارد. ایشان هم بر این باور هستند که اگر روزه‌دار دود سیگار و قلیان را به حلق نرساند، روزه‌اش باطل نیست. پس ما می‌توانیم چنین تبیین کنیم که اگر شخصی در ایام روزه‌داری سیگار بکشد و دود آن را فرو ندهد، روزه‌اش خالی از اشکال است. البته آیت‌الله صافی در ادامه می‌فرمایند که بهتر است که به احترام ماه مبارک رمضان، این عمل انجام نشود.

۶. نظر آیت‌الله بهجت

مطابق با نظر آیت‌الله بهجت ممکن است که رساندن دود غیر غلیظ به حلق روزه را باطل نکند، ولی بنابر احتیاط واجب باید از انجام این کار اجتناب کنیم. سیگارکشیدن از اقسام رساندن دود غیر غلیظ به حلق است، پس بنابر نظر ایشان باید از سیگارکشیدن در ماه رمضان حتی اگر دودش به حلق نرسد اجتناب کنیم.

۷. نظر آیت‌الله وحید خراسانی

آیت‌الله وحید خراسانی در رساله‌ی خود درباره‌ حکم کشیدن سیگار برای روزه‌دار چنین فرموده‌اند:
بنابر احتیاط واجب، سیگار کشیدن روزه را باطل می‌کند، اما اگر شخصی این فعل را انجام داد واجب است که در بقیه‌ روز از دیگر مفطرات (منظور چیز‌هایی‌ است که روزه را باطل می‌کند) پرهیز کند. همینطور قضا و کفاره‌ باطل‌شدن روزه بنابر احتیاط بر آن شخص واجب خواهد شد.

۸. نظر آیت الله شبیری زنجانی

ایشان درباره‌ی این مسئله از دو جهت متفاوت صحبت کرده‌اند:
اول اینکه: کشیدن سیگار و دیگر دخانیات، به‌صورت علنی در ماه مبارک رمضان صحیح نیست و بی‌احترامی به ماه مبارک رمضان محسوب می‌شود.
دوم اینکه: در خلوت هم کشیدن سیگار و دیگر دخانیات برای روزه‌دار صحیح نیست. البته اگر شخصی سیگار کشید، نباید تصور کند که که اجازه‌ انجام‌دادن سایر مبطلات روزه راهم دارد و به‌سراغ سایر مبطلات روزه (مثل خوردن و آشامیدن) برود بلکه باید تا افطار روزه‌ی خود را نگه دارد و قضای آن راهم بجاآورد.

۹. نظر آیت‌الله نوری همدانی

آیت‌الله نوری همدانی در رساله‌ خود، در مورد حکم سیگار کشیدن برای فرد روزه‌دار این گونه نوشته‌ اند:
روزه‌دار باید بخار غلیظی که در دهان تبدیل به آب می‌شود و نیز بنابر احتیاط واجب، دود سیگار و تنباکو و موارد مشابه را به حلق نرساند. ایشان درجای دیگر می‌فرمایند:
اگر شخص روزه‌دار مراقبت نکند و دود سیگار و یا غبار به حلقش برسد درصورتی که مطمئن شود دود سیگار به حلقش رسیده، روزه‌اش باطل است. پس می‌توانیم چنین تبیین کنیم که بنابر نظر ایشان، اگر دود سیگار به حلق روزه‌دار نرسد روزه‌اش باطل نیست.

۱۰. نظر آیت‌الله فاضل لنکرانی

ایشان در باب سیگار کشیدن فرد روزه‌دار فرموده‌اند:
اگر شخصی به سیگار یا سایر دخانیات به حدی معتاد است که نتواند در ایام ماه مبارک رمضان آن را ترک کند، نباید به این بهانه که قادر به ترک نیست روزه را کنار بگذارد. چنین شخصی می‌تواند در حد نیاز ولی در خفا سیگار یا دیگر دخانیات را استعمال کند اما این حکم برای افرادی که به سیگار معتاد نیستند و یا توانایی ترک سیگار در ماه رمضان را دارند صدق نمی‌کند و این اشخاص نباید سیگار و سایر دخانیات را در ایام روزه‌داری مصرف کنند.