آداب و رسوم مردم آذربایجان شرقی در ایام نوروز

آداب و رسوم مردم عزیز آذربایجان شرقی

هرساله با نزدیک شدن به عید باستانی نوروز، مردم استان آذربایجان شرقی نیز همراه با همه مردم ایران آئین‌های این عید را برگزار می‌کنند و با رسوم خاصی، جشن‌های خاص خود را در نوروز برپا می‌کنند.

جشن‌های عید نوروز نخستین جشن ایرانیان است که از زمان پادشاهی جمشید مرسوم شده و در فرهنگ ایرانی به ثبت رسیده است که نوروز، بزرگ‌ترین و شکوهمندترین جشن ایرانیان است که از هزاران سال پیش در نخستین روز سال نو با آیین‌های ویژه و باشکوه بسیار برگزار می‌شود.

خانه‌تکانی

خانه‌تکانی یکی از رسوم قدیمی مردم آذربایجان شرقی است که هرساله در آستانه عید نوروز به‌منظور تمیزی خانه و کاشانه انجام می‌شود که این رسم ازجمله آداب و سنت‌هایی است که هرساله به‌جا آورده می‌شود و بانوان آذربایجان شرقی برای میزبانی از عید نوروز آماده می‌شوند.

بایرام پایی:

یکی از مهم‌ترین رسوم عید در آذربایجان شرقی که هم‌اکنون نیز در اغلب خانواده‌ها حفظ‌شده است فرستادن غذا از خانه پدری به خانه دختران شوهر کرده است.

«بایرام پایی» به عبارتی تبریک عید مادر به دختران شوهر کرده است که نه تنها در سال‌های نخست ازدواج دختر بلکه تا زمانی که والدین در قید حیات‌اند به‌جا آورده می‌شود.

از 20 روز قبل از عید تا چهارشنبه‌سوری دریکی از شب‌ها از طرف هر یک از خانواده‌های پدری دختر مانند عموها و دایی‌ها و برادران به‌ویژه خود خانواده پدری غذاهایی پخته و به خانه دختر فرستاده می‌شود

مادران با پختن غذاهایی مانند پلو، مرغ، کوکو، قیمه گوشت و ماهی‌دودی آب پز به‌تناسب تعداد اعضای خانواده به همراه هدایایی مانند پارچه در مجموعه‌های مسی بایرام پایی را روانه خانه دختر می‌کنند.

خرید لباس:

خرید لباس نو از دیگر آداب‌ورسوم عید نوروز است. یکی دو روز مانده به آغاز سال جدید افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه‌ها می‌روند و لباس‌های نو و پارچه‌های رنگی خریداری می‌کنند.

زیارت اهل قبور:

سنت زیارت قبور درگذشتگان در دهه پایانی سال، سنت ریشه‌دار دیگری است که تازه و مکرر می‌شود و نمادین و رازآلود فرآیند نو شدن هستی را با رویکرد به پیشینه‌ها و در پیوند با روان خردورز و دانای گذشتگان به دید نوجوانان و جوانان می‌گذارد تا بدانند آیندگان و نیامدگان که از چه سرزمینی برخاسته‌اند و پدرانشان با چه فرهنگی زیسته‌اند.

در این سنت پرمعنا با حضور در گورستان و نذر احسان، به این سنت ارجمندی می‌بخشند و بدین‌سان نوروز را از یک جشن ساده به بلندای یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین سنت‌های ماندگار بشری می‌رسانند، سنتی که همسو با رستاخیز هستی، افزون بر کودکان و نوجوانان و سالخوردگان، روان درگذشتگان نیز اکرام می‌شوند

برخی‌ها نیز سال نو را در کنار قبور شهدا، شهدای گمنام و یا بر مزار عزیزان ازدست‌رفته خود تحویل می‌کنند.

رویش سبزه:

کاشتن دانه، غلات و حبوبات در چند روز پیش از آمدن نوروز و نگریستن به رویش دانه‌ها از آیین‌های کهن ایرانیان بوده است. سنت رویاندن سبزه در حال حاضر همچون گذشته در میان مردم وجود دارد و هر خانواده ده روز مانده به نوروز، حبوباتی چون گندم، جو، عدس، ماش، نخود و سیر را درون بشقاب ریخته و سبز می‌کنند

دیدوبازدید:

بعد از تحویل سال نو، دیدوبازدید از بزرگان خانواده و اعضای فامیل از دیگر رسوم خوب بین مردم است که چند روز اول عید در مناطق شهری و روستایی خوی به این امر اختصاص می‌یابد.

پایان‌بخش مراسمات نوروزی و عید نوروز با آیین سیزده بدر پایان می‌یابد که در این روز مردم به خارج از شهرها می‌روند و این روز را در دامن طبیعت سپری می‌کنند.