آیا رودکی ایرانی نبود؟

بیوگرافی رودکی

رودکی پدر شعر فارسی یکی از بزرگترین و مشهورترین شاعران ایران است که در میان شاعران و سخنوران به استاد و سلطان شاعران معروف شده است.

نام او عبدالله جعفر بن محمد رودکی است که در روستای بنجُ یکی از روستاهای رودک، از سمرقند به دنیا آمد. در مورد سال تولد رودکی و دوران زندگی او اطلاعات دقیقی در دست نیست.

رودکی در همان آغاز جوانی به دعوت بلعمی وزیر دانش دوست سامانیان به دربار سامانیان راه یافته بود و شاعر ندیم نصربن احمد بن اسماعیل یکی از مقتدر ترین پادشاهان سامانیان شده بود.

مرکز حکومت سامانیان بخارا بود که در آن روزها این شهر به خاطر اقتدار حکومت سامانیان در میان شهرهای دیگر اهمیت ویژه ای داشت. رودکی به خاطر نزدیکی به امیر نصربن احمدبن اسماعیل دارای مال و ثروت زیادی شده و و پاداش های زیادی از این پادشاه دریافت کرده بود.

علت نام رودکی

در مورد نام رودکی نظرهای گوناگونی ارائه شده است. عده ای می گویند چون رودکی (رود) می نواخت به او رودکی می گفتند. اما برخی دیگران این نظر را نپذیرفتند و بر این عقیده اند که چون در روستای رودک به دنیا آمد نام او را رودکی گذاشتند.

البته عقیده ی دوم درست تر به نظر می رسد. زیرا اگر رودکی رود نواز بود می بایست او را (رودی) می گفتند. یعنی کسی که رود می نوازد.

بینایی یا نابینایی رودکی

آن چه در زندگی شاعر حائز اهمیت است وضعیت بینایی اوست که بسیاری معتقدند که رودکی کور مادر زاد بوده است که این مطلب نمی تواند صحت داشته باشد زیرا که در اشعار این پدر شعر فارسی آن چنان طبیعت وصف شده و رنگ های مختلف به تفکیک آورده شده که از کسانی که چشم داشته باشند هم بعید است، چه برسد به یک شخص نابینا.

اما در این که رودکی در اواخر عمر خود نابینا شده شکی نیست. زیرا خود شاعر نیز در پیری به نابینایی خود اشاره کرده است. ولی اشعار دیگری دارد که دلالت بر بینایی او در جوانی دارد.

شاعری رودکی

رودکی در بسیاری از موارد از اولین ها در ادبیات پارسی است

رودکی در بسیاری از موارد از اولین ها در ادبیات پارسی است. او آثار بسیاری را خلق نمود که متاسفانه جز پاره ای از آنها بدستمان نرسیده‌ است.

شمس قیس رازی در کتاب المعجم فی معاییر اشعار عجم خود رودکی را آفرینندهٔ دوبیتی دانسته و آغاز شاعری رودکی را از آنجا می داند که وی صدای شادی کودکی که درحال گردو بازی کردن بود را می شنود که از فرط شادی بابت هنر بازی خود زبان شاعری وی گشوده شده و با کلامی آهنگین می گوید : « غلتان غلتان همی رود تا بن گو ».

دولتشاه سمرقندی (قرن نهم) در تذکرهٔ معروف خود آن کودک را پسر یعقوب لیث سر سلسلهٔ صفاریان می داند. و شاعر با شنیدن آهنگ این کلام تحت تاثیر قرار گرفته و به خانه می رود و بر همان وزن به شاعری می پردازد. از آنجا که اشعارش در دوبیت بودند به دوبیتی یا رباعی معروف می شوند. رودکی را مبتکر قالب رباعی دانسته اند.