هموفوبیا، ترس از خون یا خون‌هراسی چیست؟

هموفوبیا (Hemophobia) نوعی اختلال روانی است که مشخصه آن ترس شدید از خون است. کسانی که این فوبیا را دارند، ممکن است با دیدن خون یا فکر کردن به آن دچار آشفتگی شوند. در این مطلب به خون‌هراسی و مواردی ازقیبل نحوه تشخیص، علل و نحوه درمان ترس از خون اشاره می‌شود.

خون‌هراسی چیست

هموفوبیا یا خون‌هراسی موجب ترس غیرمعقول از مشاهده خون می‌شود. این ترس پایدار موجب می‌شود کسانی که دچار خون‌هراسی هستند، با دیدن خون یا فکر کردن به خون، به شدت آشفته و مضطرب شوند.

دی‌اس‌ام۵ (نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی)، فوبیای خون را به‌عنوان نوعی فوبیای خاص طبقه‌بندی می‌کند. فوبیای خاص نوعی اختلال اضطرابی است که به صورت ترس از یک شیء یا موقعیت خاص بروز می‌کند. راهنمای مذکور ترس همراه با فوبیای خاص را ترسی توصیف می‌کند که با خطر واقعی که ناشی از موقعیت یا شیء خاصی است، تناسبی ندارد.

بنا به اطلاعات منتشرشده در وب‌سایت Verywell Health، فوبیاهای خاص به پنج دسته تقسیم می‌شوند و فوبیای خون در دسته «خون/تزریق/آسیب» قرار می‌گیرد. نمونه‌های دیگری از این نوع فوبیا، فوبیاهای مرتبط با دیدن یا تجربه کردن آسیب یا حتی فوبیای چیزی به سادگی خون‌گیری است.

علائم خون‌هراسی

افرادی که دچار ترس از خون هستند، ممکن است فقط در صورت دیدن خون علائمی را تجربه کنند. اما برای برخی افراد حتی فکر کردن به خون می‌تواند موجب ایجاد احساس وحشت یا اضطراب شود. به این حالت «اضطراب انتظار» گفته می‌شود. هموفوبیا ممکن است موجب علائمی مختلفی ازجمله موارد زیر شود:

تهوع

تعریق

سرگیجه

احساس سبکی سر

تپش قلب

افزایش ضربان قلب

تنگی نفس

لرزش

رعشه

ناراحتی معده

کسانی که دچار ترس از خون هستند، ممکن است به شدت مضطرب باشند و تا آن‌جا که می‌توانند تلاش کنند تا از موقعیت‌هایی که در آن خون وجود دارد، اجتناب کنند.

تشخیص خون هراسی

خون‌هراسی با استفاده از هفت معیار مشخص‌شده در DSM-۵ تشخیص داده می‌شود. این معیارها عبارتند از:

۱. ترس پایدار است و غیرمنطقی یا بیش‌ازحد تلقی می‌شود. ترس ممکن است در حضور خون یا در انتظار مشاهده خون رخ دهد.

۲. دیدن خون تقریبا همیشه موجب واکنش اضطراب می‌شود. این واکنش می‌تواند شامل حمله هراس باشد. در کودکان، واکنش ممکن است به شکل چسبیدن به دیگران، بدخلقی، گریه یا خشک‌شدن درجا بروز کند.

۳. فردی که دچار فوبیای خون است، می‌داند که ترس او از خون بیش‌ازحد است (البته در کودکان ممکن است این‌طور نباشد).

۴. فرد از خون اجتناب می‌کند، در غیر این صورت در موقعیت‌هایی که شامل خون می‌شود دچار اضطراب و آشفتگی شدیدی می‌شود.

۵. ترس از خون به‌طور قابل‌توجهی زندگی روزمره فرد را دچار اختلال می‌کند و ممکن است بر شغل، تحصیل، روابط یا فعالیت‌های اجتماعی وی تاثیر بگذارد. این افراد ممکن است ازاینکه دچار خون‌هراسی هستند، به شدت پریشان باشند.

۶. ترس از خون معمولا حداقل شش ماه تداوم دارد.

۷. احساس اضطراب یا رفتارهای مرتبط با فوبیای خون را نمی‌توان ازطریق اختلالات دیگری مانند اختلال وسواس، فوبیای اجتماعی، اختلال هراس و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) توضیح داد.

همه افراد مبتلا به ترس از خون به‌طور رسمی تشخیص داده نمی‌شوند. بسیاری از افراد دچار فوبیای خون می‌دانند که فوبیا دارند و ممکن است برای تشخیص به متخصص مراجعه نکنند. این افراد همچنین ممکن است برای پرهیز از خون یا موقعیت‌هایی که شامل خون می‌شود، تلاش زیادی کنند. این رویکرد توصیه نمی‌شود، زیرا اجتناب از خون ممکن است موجب شود که ترس از خون شدیدتر شود.