جشنواره‌هایی که سیاست‌گذاری درستی دارند بهترین فرصت برای فیل

حسین دارابی (کارگردان سینما) که در سینمای کوتاه نیز از سینماگران فعال این حوزه به حساب می‌آید، در آستانه برگزاری جشنواره فیلم ۱۰۰ درباره اهمیت برگزاری این رویداد گفت: یک وجه فیلمسازی، در کنار آموزش، تجربه کردن است و عرصه فیلم کوتاه، عرصه خیلی خوبی برای کسب تجربه است. شما با هزینه و ریسک کمتر می‌توانید فیلمسازی را تجربه کنید. در این فضا جشنواره‌ها با ایجاد رقابت به فیلمسازان انگیزه می‌دهند و یا موضوع مشخصی را معین می‌کنند تا شما ذهن‌تان درباره همان موضوع، شروع به خلاقیت و طراحی کند.

وی ادامه داد: وجه دیگر اهمیت جشنواره‌ها این است که بالاخره فیلمسازان نیاز به دیدن شدن آثارشان دارند. یک فیلمساز باید خودش را عرضه کند تا بتواند برای فعالیت‌های بعدی‌اش سفارش بگیرد. جشنواره‌ها این بستر را برای دیده شدن فعالیت هنرمندان به‌وجود می‌آورند تا مدیران، تهیه‌کنندگان و دیگر افراد، حاصل کار آن‌ها را ببینند و تبدیل به رزومه و اعتبار برای فیلمسازان جوان و تازه‌کار شود.

دارابی افزود: خیلی از جشنواره‌ها با رویکرد صرفا نمایشی برگزار می‌شوند اما به عقیده من؛ اگر جشنواره‌ای سیاست‌گذاری‌های درستی داشته باشد، مانند جشنواره فیلم کوتاه تهران و یا حتی جشنواره «عمار» که سلیقه‌ای بر آن حاکم است و می‌خواهد جریانی ایجاد کند، این رویدادها بهترین فرصت برای فیلمسازان است که به میدان بیایند، فیلم بسازند، رقابت کنند، جایزه بگیرند، تجربه به دست بیاورند و دیده شوند. همان‌طور که برای امثال من و یا محمدرضا خردمندان همین‌گونه بوده و از مسیر اعتباری که در جشنواره‌های فیلم کوتاه به دست آوردیم، توانستیم فیلم بلند هم بسازیم.

این کارگردان درباره ضعف فیلمنامه در سینمای ایران و تأثیری که جشنواره‌هایی مانند فیلم ۱۰۰ در زمینه رفع این معضل می‌توانند داشته باشند هم گفت: طبیعتا من هم به ضعف سینمای ایران در زمینه فیلمنامه معتقدم اما فراموش نکنیم که مقیاس یک فیلم کوتاه، با فیلم بلند بسیار متفاوت است. حداقل کاری که در جریان فیلم کوتاه می‌تواند اتفاق بیفتد، پیدا کردن آدم‌های خوش‌ذوق و خلاق در عرصه فیلمنامه‌نویسی است. اینکه این استعدادها پیدا شوند و آن‌ها هم خودشان را کشف کنند تا به‌صورت جدی، آغاز به کار حرفه‌ای کنند. از این منظر جشنواره‌های فیلم کوتاه نمی‌توانند به‌صورت مستقیم تأثیری بر ارتقای سطح فیلمنامه‌نویسی در سینمای بلند داشته باشند، اما حتما می‌توانند استعدادهای تازه‌ای را معرفی و برای آن‌ها ایجاد انگیزه کنند.

وی در عین حال تأکید کرد: بنده البته همه مشکل سینما را فیلمنامه نمی‌دانم. خیلی جاها خلاقیت کارگردان و درک و فهم او از فیلم‌نامه است که در کیفیت یک کار تعیین‌کننده می‌شود. در هالیوود می‌توانم نمونه‌های بسیاری را مثال بزنم که فیلمنامه‌های خوبی وجود نداشته اما فیلم‌های خیلی خوبی براساس آن‌ها ساخته شده است. نقش کارگردان در کیفیت یک فیلم را نمی‌توان نادیده گرفت کمااینکه کارگردان‌هایی هم بوده‌اند که فیلمنامه‌های خیلی خوب را در اجرا، خراب کرده‌اند.

دارابی درباره اینکه آیا فیلم کوتاه می‌تواند تبدیل به بستری برای شکل‌گیری گفتگو باشد یا خیر؟ هم گفت: فارغ از جریان فیلم کوتاه، همواره «زبان هنر» زبانی است که از ابتدای خلقت وجود داشته و همواره بستری برای گفتگو و تعامل میان انسان‌ها بوده است. از این منظر هنر روشی قدیمی و اصیل برای ایجاد فضای گفتگوست و اتفاقات خوبی را در هر جامعه‌ای می‌تواند رقم بزند. در فضای امروز هم «هنر» می‌تواند کارکرد خود را داشته باشد؛ از ساخت فیلم کوتاه گرفته تا طراحی یک تابلو. همه این هنرها می‌تواند به اندازه خود کارکرد داشته باشد و حال آدم‌ها را خوب کند.

وی افزود: بعد از جنگ جهانی اول، آلمان با خاک یکسان شد و علاوه‌بر شکست، مجرم هم اعلام شد، خیلی از سینماگران بزرگ آلمان در همان مقطع فیلم‌های تأثیرگذاری ساختند و توانستند امید را به مردم خود بازگردانند. از این منظر، سینماگران نقش پررنگی در بازگرداندن امید به جامعه دارند. همین کشور، بعد از ۲۰ سال تبدیل به قدرت اول در جنگ جهانی دوم می‌شود. ما هم می‌توانیم چنین فضایی را به‌رغم تمام تلخی‌هایی که امروز تجربه می‌کنیم، به‌وجود بیاوریم. سینما، فیلم کوتاه و اساسا هنر می‌توان حال مردم را بهبود ببخشد و فضای گفتگو را ایجاد کند.

سیزدهمین جشنواره فیلم ۱۰۰ به دبیری یوسف منصوری و به همت سازمان سینمایی سوره اوایل اسفند ۱۴۰۱ برگزار خواهد شد.